Przeziębienie w podeszłym wieku. Objawy, które powinny zaniepokoić

Dlaczego organizm seniora gorzej znosi infekcje?

Układ odpornościowy osób starszych działa wolniej i mniej skutecznie niż w młodości. Zjawisko to, znane jako immunosenescencja, sprawia, że organizm gorzej rozpoznaje i zwalcza wirusy oraz bakterie. Dodatkowo z wiekiem zmniejsza się aktywność komórek odpornościowych, a proces regeneracji tkanek trwa dłużej. W efekcie seniorzy częściej zapadają na infekcje, a ich przebieg bywa cięższy i dłuższy. Wystarczy kilka dni kaszlu czy kataru, by rozwinęło się zapalenie oskrzeli lub płuc.

Warto też pamiętać, że wiele osób w starszym wieku choruje przewlekle na cukrzycę, nadciśnienie, niewydolność serca czy POChP. Każda infekcja może zaburzyć kontrolę tych chorób, zwiększając ryzyko hospitalizacji. Przeziębienie nie zawsze objawia się u seniora typowo. Zamiast wysokiej gorączki pojawia się często jedynie uczucie osłabienia, senność lub spadek apetytu. Dlatego tak ważne jest, by nie bagatelizować nawet drobnych objawów, ponieważ zybka reakcja to najlepsza ochrona przed groźnymi powikłaniami.

Niepokojące objawy przeziębienia u seniorów

U seniorów przeziębienie może rozpocząć się niepozornie, np. od kataru, drapania w gardle czy lekkiego kaszlu. Jeśli jednak dołączą się objawy ogólnego osłabienia, bóle mięśni, dreszcze czy trudności z oddychaniem, konieczna jest konsultacja z lekarzem. Niepokojącym sygnałem jest też gorączka utrzymująca się dłużej niż dwa dni lub jej brak mimo ewidentnych objawów infekcji. U osób starszych brak gorączki nie oznacza, że choroba jest łagodna. Wręcz przeciwnie, może wskazywać, że organizm nie jest w stanie prawidłowo reagować na zakażenie.

Objawy alarmowe to również nasilony kaszel z odkrztuszaniem gęstej, ropnej wydzieliny, ból w klatce piersiowej, duszność czy uczucie ucisku w płucach. W przypadku osób z chorobami serca infekcja może powodować zaburzenia rytmu serca, kołatanie lub spadki ciśnienia. Seniorzy powinni też zwrócić uwagę na odwodnienie, zawroty głowy lub nagłe pogorszenie orientacji mogą świadczyć o utracie płynów. Takie objawy wymagają pilnej konsultacji lekarskiej, ponieważ w starszym wieku nawet niewielkie odwodnienie stanowi poważne zagrożenie.

Jak odróżnić zwykłe przeziębienie od grypy lub zapalenia płuc?

Dla wielu seniorów rozróżnienie między przeziębieniem a grypą nie jest łatwe, a to bardzo ważne, ponieważ obie choroby wymagają innego postępowania.

• Przeziębienie zwykle rozwija się stopniowo. Zaczyna się od kataru, bólu gardła i lekkiego kaszlu.
• Grypa natomiast atakuje nagle: pojawia się wysoka gorączka, dreszcze, silne bóle mięśni, głowy i ogólne rozbicie. U osób starszych grypa może przebiegać nietypowo, bez gorączki, ale z wyraźnym spadkiem sił i apatią.

W każdym przypadku, gdy objawy nasilają się w ciągu 2-3 dni lub nie ustępują, konieczna jest konsultacja lekarska. Szczególną uwagę należy zwrócić na kaszel, który nie ustępuje mimo leczenia, oraz duszność, ponieważ mogą one świadczyć o rozwijającym się zapaleniu płuc. Choroba ta jest jednym z najczęstszych powikłań infekcji u osób starszych i może mieć gwałtowny przebieg.

Jak chronić się przed infekcjami i wspierać odporność?

Seniorzy powinni dbać o codzienne nawyki wzmacniające odporność, czyli o odpowiednią ilość snu, aktywność fizyczną i zbilansowaną dietę. W jadłospisie nie powinno zabraknąć witaminy C, cynku, witaminy D i produktów bogatych w przeciwutleniacze, które wspierają układ immunologiczny. Równie ważne jest regularne picie płynów, ponieważ pomagają utrzymać nawilżenie błon śluzowych, utrudniając wirusom wnikanie do organizmu.

Z punktu widzenia medycyny kluczowe są szczepienia ochronne. Seniorzy powinni pamiętać o corocznej szczepionce przeciw grypie oraz szczepieniach przeciw pneumokokom i COVID-19. Chronią one przed ciężkimi powikłaniami oddechowymi, które mogą być śmiertelne w starszym wieku. W sezonie infekcyjnym warto również unikać dużych skupisk ludzi, wietrzyć mieszkanie i dbać o higienę rąk. Nawet tak proste działania znacząco zmniejszają ryzyko zakażenia.