Świadczenia z pomocy społecznej kierowane są do osób, których dochody nie przekraczają ustalonego kryterium dochodowego. Oprócz sytuacji finansowej, pod uwagę brane są także czynniki zdrowotne, wiek, samotność, niepełnosprawność oraz potrzeba wsparcia w codziennym funkcjonowaniu.
Seniorzy mogą liczyć m.in. na zasiłek stały, zasiłek celowy na zakup leków lub opału, usługi opiekuńcze w domu, a w sytuacjach kryzysowych – pomoc doraźną lub skierowanie do domu pomocy społecznej. Wsparcie może być przyznane zarówno tymczasowo, jak i długoterminowo. Nie każdy senior wie, że również osoby z niską emeryturą, ale poważnymi schorzeniami, mogą ubiegać się o pomoc niezależnie od wieku.
Wniosek o pomoc społeczną można złożyć osobiście, telefonicznie, online lub przez osobę trzecią – np. opiekuna lub pracownika przychodni. Najczęściej robi się to w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej (MOPS), który podlega pod gminę. Warto przygotować dokumenty potwierdzające dochód – odcinek emerytury, decyzję ZUS, potwierdzenie ponoszonych kosztów leczenia oraz dokumenty medyczne (np. orzeczenie o niepełnosprawności).
Po zgłoszeniu odbywa się wywiad środowiskowy, który nie ma na celu oceniania, lecz poznanie rzeczywistej sytuacji życiowej seniora. Decyzja przychodzi w ciągu maksymalnie 30 dni, ale w przypadkach pilnych możliwe jest przyznanie świadczenia natychmiast. Seniorzy nie muszą znać przepisów – pomocą w wypełnieniu dokumentów służą pracownicy MOPS lub organizacje senioralne.
Wielu emerytów nie korzysta z przysługującej im pomocy z obawy przed stygmatyzacją, oceną sąsiadów czy poczuciem porażki. Tymczasem pomoc społeczna nie jest jałmużną, lecz konstytucyjnym prawem. Seniorzy przez całe życie płacili składki i podatki – dziś mają prawo otrzymać wsparcie, gdy zdrowie lub warunki życiowe się pogarszają.
Nowoczesna pomoc społeczna opiera się na poszanowaniu godności i podmiotowości osoby starszej. Nie chodzi o rozdawanie pieniędzy, ale o przywrócenie seniorowi poczucia bezpieczeństwa, niezależności i sprawczości. Zgłoszenie się po pomoc nie świadczy o słabości, lecz o mądrej trosce o siebie – takiej samej, jak korzystanie z opieki lekarskiej czy rehabilitacji.
Dla wielu seniorów ważne jest połączenie pomocy finansowej z innymi formami wsparcia – zdrowotnego, psychologicznego czy rehabilitacyjnego. Współpraca między MOPS a przychodniami, pielęgniarkami środowiskowymi, psychologami czy ośrodkami senioralnymi jest coraz częstsza. Senior może uzyskać nie tylko świadczenia pieniężne, ale również dostęp do darmowych usług opiekuńczych, posiłków, pomocy psychologa czy transportu do lekarza.
W przypadku chorób przewlekłych lub samotności warto rozważyć również programy zdrowia publicznego i lokalne inicjatywy. Holistyczne podejście sprawia, że seniorzy nie są pozostawieni sami sobie – mają realne narzędzia, by żyć bezpiecznie, zdrowo i z poczuciem godności.