Po menopauzie u kobiet znacząco spada poziom estrogenów, co prowadzi do szeregu zmian w obrębie układu rozrodczego. Śluzówka pochwy staje się cieńsza i mniej elastyczna, pojawia się suchość, a niekiedy również ból podczas stosunku. Dodatkowo zmniejsza się ukrwienie narządów płciowych, co utrudnia osiągnięcie pobudzenia. U mężczyzn proces andropauzy przebiega stopniowo i poziom testosteronu spada o około 1% rocznie po 40. roku życia. Efektem może być spadek libido, gorsza kondycja psychiczna i problemy z erekcją.
Współczesna medycyna oferuje wiele skutecznych rozwiązań. U kobiet stosuje się terapię estrogenową w postaci globulek lub kremów dopochwowych, które odbudowują śluzówkę i przywracają komfort współżycia. U mężczyzn pomocne mogą być preparaty wspomagające erekcję, suplementacja cynku i witaminy D, a także terapia testosteronowa - oczywiście po konsultacji z lekarzem. Najważniejsze, by nie wstydzić się, rozmawiać o problemach z bliskością.
Menopauza i andropauza wpływają nie tylko na ciało, ale też na emocje. Wiele osób odczuwa spadek pewności siebie, obawia się odrzucenia lub uważa, że „w tym wieku to już nie wypada”. Tymczasem bliskość fizyczna i emocjonalna są ważne dla zdrowia psychicznego niezależnie od wieku. Seks redukuje stres, poprawia nastrój i sprzyja wydzielaniu endorfin - naturalnych hormonów szczęścia. Niestety, brak rozmowy z partnerem często prowadzi do narastania dystansu, nieporozumień i poczucia osamotnienia.
Otwarta komunikacja to podstawa udanego życia intymnego po 60. roku życia. Warto mówić o swoich potrzebach, obawach i ograniczeniach, zamiast unikać tematu. Dla wielu par odkrycie bliskości na nowo może być początkiem głębszej relacji. Seks po menopauzie i andropauzie to często więcej niż akt fizyczny, to sposób wyrażania więzi, bliskości i troski. Rozmowa pozwala też wspólnie szukać rozwiązań, np. zmiany pory współżycia, wprowadzenia środków nawilżających czy delikatnych masaży, które mogą zwiększyć komfort i przyjemność.
Zdrowie seksualne to nie tylko kwestia hormonów, ale i ogólnej kondycji organizmu. Regularna aktywność fizyczna poprawia krążenie i elastyczność tkanek, co ma bezpośredni wpływ na funkcje seksualne. Ćwiczenia dna miednicy pomagają kobietom utrzymać napięcie mięśni pochwy, a mężczyznom wspierają kontrolę erekcji. Ważne jest też utrzymanie prawidłowej masy ciała, ponieważ nadwaga obniża poziom testosteronu i zwiększa ryzyko zaburzeń krążenia, które wpływają na potencję.
Nie należy zapominać o higienie intymnej. U kobiet po menopauzie pomocne są delikatne żele myjące o neutralnym pH i środki nawilżające, które chronią błonę śluzową przed otarciami i infekcjami. Z kolei mężczyźni powinni regularnie kontrolować prostatę, ponieważ jej przerost może utrudniać współżycie. Seniorzy często przyjmują leki na nadciśnienie, depresję lub cukrzycę, a niektóre z nich mogą wpływać na libido lub sprawność seksualną. Warto więc omówić z lekarzem ewentualne skutki uboczne i ewentualnie dobrać inne preparaty.
Problemy z libido, bólem podczas współżycia czy zaburzeniami erekcji nie powinny być powodem wstydu. To częste zjawiska, które można skutecznie leczyć. Wsparcie specjalisty ginekologa, urologa, seksuologa lub endokrynologa może przynieść dużą ulgę i poprawić jakość życia. Konsultacja pozwala ustalić przyczynę problemu, czy jest to kwestia hormonalna, psychiczna, czy związana z chorobą przewlekłą.
Nie bez znaczenia jest także aspekt psychologiczny. Lęk przed niepowodzeniem czy wstyd mogą potęgować problemy z bliskością. W takich przypadkach pomocna bywa terapia par lub rozmowa z psychoterapeutą, który pomoże odbudować poczucie pewności siebie i zaufanie w relacji. Współczesna medycyna patrzy na seksualność seniorów bez tabu i warto korzystać z tej wiedzy i otwarcie rozmawiać o potrzebach, bo satysfakcja z bliskości i troska o życie intymne jest równie ważna, jak dbanie o serce czy stawy.