U osób z cukrzycą dochodzi do zaburzeń mikrokrążenia, co oznacza, że skóra jest gorzej odżywiona i mniej odporna na uszkodzenia. W połączeniu z wysokim poziomem glukozy we krwi, który sprzyja namnażaniu bakterii i grzybów, nawet drobne otarcie może przerodzić się w poważną infekcję. U seniorów problem pogłębia się dodatkowo z wiekiem – skóra staje się cieńsza, bardziej sucha i mniej elastyczna.
Często występuje także osłabione czucie, przez co pacjent może nie zauważyć drobnych ran czy otarć. Właśnie dlatego skóra diabetyka wymaga codziennej pielęgnacji i uważnej obserwacji. Wczesne wykrycie zmian pozwala uniknąć powikłań, a regularne nawilżanie, higiena i odpowiedni ubiór mogą znacząco zmniejszyć ryzyko owrzodzeń oraz innych problemów skórnych.
Podstawą profilaktyki problemów skórnych w cukrzycy jest systematyczna i delikatna pielęgnacja. Skóra seniora powinna być codziennie myta w letniej wodzie z użyciem łagodnych, bezzapachowych środków myjących – unikać należy gorących kąpieli i drażniących kosmetyków. Po umyciu warto dokładnie osuszyć skórę, zwracając uwagę na przestrzenie między palcami u stóp i fałdy skórne, gdzie łatwo rozwija się wilgoć.
Kluczowe jest codzienne nawilżanie – najlepiej preparatami przeznaczonymi do skóry suchej i wrażliwej. Równie ważne jest noszenie przewiewnych, bawełnianych ubrań, które nie powodują otarć. Seniorzy powinni regularnie oglądać swoją skórę, szczególnie na stopach i podudziach – to właśnie tam najczęściej dochodzi do powstawania owrzodzeń. Każde zaczerwienienie, pęknięcie czy zmiana w wyglądzie skóry powinny być sygnałem do konsultacji z lekarzem.
Codzienna kontrola stanu stóp powinna być rutyną – należy zwracać uwagę na otarcia, pęcherze, modzele czy przebarwienia. Obcinanie paznokci powinno odbywać się ostrożnie, najlepiej po kąpieli, a w razie problemów – z pomocą podologa. Ważne jest także noszenie wygodnego, dopasowanego obuwia, które nie uciska i nie obciera.
Skarpetki powinny być bezuciskowe, bawełniane, a obuwie – regularnie wietrzone. U pacjentów z neuropatią czuciową – czyli osłabionym odczuwaniem bólu – nawet drobne urazy mogą długo pozostać niezauważone. Dlatego każdy niepokojący objaw należy skonsultować z diabetologiem lub dermatologiem, by nie dopuścić do rozwoju trudno gojących się ran.
W przypadku seniora z cukrzycą nie warto bagatelizować żadnych zmian skórnych – szybka reakcja może zapobiec poważnym komplikacjom. Niepokojące objawy to m.in. trudno gojące się rany, sączące się pęcherze, zaczerwienienie wokół otarć, ból mimo braku widocznych uszkodzeń, a także wszelkie zmiany kształtu czy koloru skóry.
Alarmujące są także uczucie mrowienia, pieczenia, a nawet całkowity brak czucia w niektórych miejscach – mogą to być symptomy neuropatii cukrzycowej. Jeśli pojawi się infekcja, należy jak najszybciej wdrożyć leczenie – im wcześniej, tym większe szanse na pełne wygojenie. Lekarz może zlecić specjalistyczne opatrunki, antybiotykoterapię lub skierować pacjenta do poradni leczenia ran.
Dbaj o skórę każdego dnia i reaguj na najmniejsze zmiany – w cukrzycy profilaktyka to najlepsza forma leczenia.