Wraz z wiekiem skóra traci elastyczność, staje się cieńsza i bardziej wrażliwa na czynniki zewnętrzne – w tym na wysoką temperaturę, wilgoć i tarcie. Zmniejsza się także produkcja łoju i potu, co zaburza naturalną barierę ochronną naskórka. W efekcie u osób starszych znacznie łatwiej dochodzi do otarć, podrażnień i przegrzania skóry.
Szczególnie narażone są miejsca fałd skórnych (pachwiny, pachy, pod biustem), okolice pieluszek u osób leżących oraz stopy – zwłaszcza przy złej wentylacji obuwia. Skóra seniora nie tylko szybciej reaguje zaczerwienieniem, ale wolniej się goi, dlatego tak ważna jest codzienna, łagodna pielęgnacja i szybkie reagowanie na pierwsze niepokojące objawy.
Potówki to drobne, swędzące wykwity skórne pojawiające się w miejscach nadmiernego pocenia – np. na plecach, karku czy w zgięciach łokci. Odparzenia to z kolei zaczerwienione, bolesne zmiany powstające wskutek tarcia i wilgoci, często w okolicach pachwin, ud i pośladków. Oba stany są nie tylko nieprzyjemne, ale mogą prowadzić do rozwoju infekcji bakteryjnych lub grzybiczych.
W leczeniu kluczowe jest osuszanie skóry, unikanie ciasnych ubrań i stosowanie preparatów łagodzących – np. zasypek lub maści cynkowych. Warto pamiętać, że alkoholowe toniki lub kosmetyki z mentolem mogą dodatkowo podrażniać – seniorzy powinni sięgać po łagodne środki dermatologiczne z apteki. W przypadku braku poprawy po 2–3 dniach konieczna jest konsultacja lekarska.
Latem kluczowa jest profilaktyka – czyli codzienne nawyki, które zapobiegają powstawaniu podrażnień. Skórę należy myć delikatnymi, bezzapachowymi preparatami o pH zbliżonym do naturalnego, unikać zbyt gorącej wody i mocnego pocierania ręcznikiem. Po kąpieli warto dokładnie osuszyć ciało – szczególnie fałdy skórne – i zastosować lekkie kremy nawilżające lub ochronne.
Warto nosić przewiewne ubrania z naturalnych materiałów (np. bawełna, len) i dbać o odpowiednią wentylację w mieszkaniu. U osób leżących pomocne są podkłady higieniczne i regularna zmiana pozycji. Należy również zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu – przesuszona od wewnątrz skóra jest bardziej podatna na uszkodzenia.
Nie każda wysypka to zwykłe podrażnienie – u seniorów może być ona objawem reakcji alergicznej, grzybicy, infekcji bakteryjnej lub nawet powikłania choroby przewlekłej (np. cukrzycy). Wysypka, która szybko się rozprzestrzenia, powoduje silny świąd, pieczenie lub pękanie skóry, wymaga pilnej oceny dermatologicznej lub internistycznej.
Szczególną uwagę należy zwrócić na wszelkie zmiany w okolicy stóp, fałdów skórnych i krocza – to miejsca, gdzie łatwo rozwijają się infekcje. W przypadku osób niesamodzielnych opiekunowie powinni regularnie kontrolować stan skóry, nawet jeśli senior nie zgłasza dolegliwości. Wczesna reakcja to szansa na uniknięcie powikłań i długiego leczenia.