Emerytura pomostowa: kto może z niej skorzystać i jakie warunki trzeba spełnić?

Czym jest emerytura pomostowa i kogo dotyczy?

Emerytura pomostowa to świadczenie przejściowe, które ma zapewnić środki utrzymania osobom pracującym w szczególnych warunkach, zanim osiągną wiek emerytalny. Można powiedzieć, że jest to „pomost” między zakończeniem pracy zawodowej a uzyskaniem prawa do zwykłej emerytury. Otrzymują ją osoby, których praca przez wiele lat wiązała się z dużym obciążeniem fizycznym lub psychicznym, albo z ryzykiem dla zdrowia.

Do takich zawodów należą m.in. górnicy, hutnicy, kierowcy pojazdów ciężarowych, ratownicy medyczni, pracownicy kolei, energetycy czy osoby zatrudnione przy produkcji chemicznej. W grupie uprawnionych znajdują się też nauczyciele pracujący z młodzieżą niedostosowaną społecznie czy osoby wykonujące prace pod ziemią lub na wysokości. Warunkiem jest, by dana praca była zaliczona do wykazu stanowisk uprawniających do emerytury pomostowej.

Warunki, które trzeba spełnić, aby otrzymać emeryturę pomostową

Aby skorzystać z tego świadczenia, nie wystarczy sam fakt wykonywania ciężkiej pracy. ZUS wymaga spełnienia kilku konkretnych warunków. Po pierwsze należy mieć odpowiedni staż pracy. Kobiety muszą udokumentować co najmniej 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych, a mężczyźni 25 lat. Dodatkowo trzeba wykazać co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Drugim ważnym kryterium jest wiek i kobieta musi mieć ukończone 55 lat, a mężczyzna 60 lat. Istotne jest też, by przed 1 stycznia 1999 roku osoba ubiegająca się o świadczenie wykonywała pracę w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze. ZUS wymaga również, by w momencie składania wniosku osoba ta nie była już zatrudniona w takim zawodzie. Wniosek o emeryturę pomostową składa się w placówce ZUS lub elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE).

Jak obliczana jest wysokość emerytury pomostowej?

Wysokość świadczenia zależy od wielu czynników, przede wszystkim od liczby przepracowanych lat oraz wysokości składek odprowadzonych do ZUS. Emerytura pomostowa obliczana jest na podstawie tzw. kapitału początkowego i zwaloryzowanych składek zgromadzonych na koncie ubezpieczonego. ZUS stosuje ten sam mechanizm, co w przypadku standardowej emerytury, ale świadczenie to wypłacane jest do momentu, gdy ubezpieczony osiągnie wiek emerytalny i przejdzie na zwykłą emeryturę.

W praktyce oznacza to, że wysokość emerytury pomostowej może być nieco niższa niż docelowa emerytura. ZUS corocznie waloryzuje świadczenie, co oznacza, że kwota ta może wzrosnąć wraz ze wzrostem wskaźnika inflacji i średnich wynagrodzeń. Osoba pobierająca emeryturę pomostową ma też prawo do innych świadczeń, np. 13. i 14. emerytury, jeśli spełni określone warunki.

Kiedy można stracić prawo do emerytury pomostowej i dlaczego warto z niej skorzystać?

Emerytura pomostowa to świadczenie czasowe i kończy się w dniu, w którym osoba osiąga ustawowy wiek emerytalny. Można ją też utracić, jeśli beneficjent wróci do pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, co jest niezgodne z zasadami programu. Świadczenie nie przysługuje również osobom, które nie udokumentowały wymaganych okresów pracy lub kontynuują zatrudnienie w zawodzie, który uprawnia do pomostówki.

Warto jednak skorzystać z tego rozwiązania, jeśli zdrowie nie pozwala już na wykonywanie ciężkiej pracy, a do emerytury brakuje kilku lat. Emerytura pomostowa daje możliwość odpoczynku i poprawy kondycji fizycznej, a jednocześnie zapewnia stały dochód. Dla wielu osób jest to realna szansa na zachowanie równowagi między zdrowiem a finansami, zwłaszcza po latach pracy w wymagających warunkach.