Omega-3 i DHA. Jaka jest ich rola w kontekście profilaktyki demencji?

Rola kwasów omega-3 i DHA w funkcjonowaniu mózgu seniora

Kwas dokozaheksaenowy (DHA) to jeden z głównych składników budulcowych mózgu. Stanowi aż 30–40% wszystkich kwasów tłuszczowych w korze mózgowej i pełni kluczową funkcję w utrzymaniu prawidłowej struktury i funkcjonowania neuronów. U osób starszych jego poziom w organizmie naturalnie spada, co może wpływać na pogorszenie pamięci, spowolnienie procesów poznawczych i zwiększoną podatność na choroby neurodegeneracyjne.

DHA wspiera plastyczność synaptyczną, czyli zdolność mózgu do tworzenia nowych połączeń nerwowych, co ma ogromne znaczenie w procesie uczenia się i zapamiętywania. Ponadto działa przeciwzapalnie i może hamować procesy oksydacyjne, które uszkadzają komórki nerwowe. Regularne dostarczanie DHA wraz z dietą może więc wspierać zachowanie sprawności umysłowej.

Czy dieta bogata w tłuszcze omega-3 może chronić przed demencją?

Badania epidemiologiczne i obserwacyjne sugerują, że osoby spożywające większe ilości kwasów tłuszczowych omega-3, w tym DHA i EPA, rzadziej zapadają na demencję, a ich funkcje poznawcze pogarszają się wolniej. Kwas DHA wpływa na metabolizm mózgu oraz poprawia przepływ krwi w obrębie struktur odpowiedzialnych za pamięć i orientację.

Dieta bogata w tłuste ryby morskie, siemię lniane czy orzechy włoskie wspomaga utrzymanie równowagi lipidowej w błonach komórkowych neuronów, co przekłada się na ich lepsze przewodnictwo i odporność na stres oksydacyjny. Choć omega-3 nie są cudownym lekarstwem, ich rola w profilaktyce chorób neurodegeneracyjnych wydaje się istotna, zwłaszcza jako element zdrowego stylu życia.

Co mówią badania? Omega-3 a ryzyko choroby Alzheimera

Wieloośrodkowe badania wskazują, że wyższe stężenie DHA we krwi koreluje z niższym ryzykiem rozwoju choroby Alzheimera. Jedno z najbardziej znanych badań wykazało, że osoby z wysokim poziomem DHA miały aż o 47% mniejsze ryzyko zachorowania. Inne analizy pokazują, że suplementacja omega-3 może wspierać pamięć roboczą i koncentrację u osób z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi.

Warto jednak podkreślić, że korzyści są największe, gdy suplementacja jest długotrwała i wdrożona odpowiednio wcześnie – zanim rozwiną się zaawansowane zmiany neurodegeneracyjne. Nie wszystkie badania przynoszą jednoznaczne wyniki, dlatego kwasy omega-3 należy traktować jako uzupełnienie profilaktyki, a nie samodzielną terapię. Ich regularne przyjmowanie może jednak stanowić ważny element wspomagający ochronę mózgu.

Źródła DHA w diecie seniora. Ile i jak często warto je spożywać?

Najlepszym źródłem DHA są tłuste ryby morskie, takie jak łosoś, makrela, sardynki czy śledź. Eksperci zalecają, aby spożywać je przynajmniej dwa razy w tygodniu. Osoby, które nie jedzą ryb, mogą sięgnąć po suplementy zawierające DHA – najlepiej w formie trójglicerydów, które są lepiej przyswajalne.

W diecie seniora warto także uwzględnić olej lniany, siemię lniane, orzechy włoskie i algi – choć zawierają głównie ALA, może on być częściowo przekształcany w DHA. Optymalna dzienna dawka DHA dla osób starszych wynosi około 250–500 mg. Przed wprowadzeniem suplementacji warto jednak skonsultować się z lekarzem, zwłaszcza jeśli pacjent przyjmuje leki rozrzedzające krew.