Z wiekiem układ odpornościowy słabnie, co sprawia, że organizm trudniej radzi sobie z infekcjami wirusowymi. Kleszczowe zapalenie mózgu, jeśli wystąpi u seniora, częściej przybiera ciężką postać, może prowadzić do zaburzeń równowagi, problemów z pamięcią, porażeń, a nawet konieczności długotrwałej rehabilitacji lub opieki.
Choroba ta może znacznie obniżyć jakość życia i samodzielność osób starszych. Dlatego szczepienie jest szczególnie rekomendowane właśnie w tej grupie wiekowej. Warto pamiętać, że w odróżnieniu od boreliozy, kleszczowe zapalenie mózgu nie da się leczyć antybiotykami – dlatego profilaktyka ma kluczowe znaczenie.
Choć największe zagrożenie występuje w północno-wschodniej Polsce – na Warmii, Mazurach i Podlasiu – kleszcze niosące wirusa można spotkać niemal w całym kraju. Ryzyko zakażenia występuje nie tylko w lasach, ale także w miejskich parkach, ogródkach działkowych czy na działkach rekreacyjnych – miejscach często odwiedzanych przez seniorów.
Kleszcze atakują najczęściej od marca do listopada, szczególnie w cieplejsze miesiące. Wystarczy chwila nieuwagi podczas spaceru, by doszło do ukłucia, a jego skutki mogą być bardzo poważne. Dlatego ochrona przed chorobą powinna być priorytetem, szczególnie w przypadku seniorów spędzających czas na świeżym powietrzu.
Szczepienie przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu składa się z trzech dawek podstawowych – dwie pierwsze podaje się w odstępie 1–3 miesięcy, a trzecią po 5–12 miesiącach. Dzięki temu organizm buduje odporność, która chroni przez co najmniej 3 lata. Dla osób powyżej 60. roku życia przewidziane są również schematy przyspieszone, pozwalające szybciej uzyskać ochronę.
Szczepionka jest dobrze tolerowana przez seniorów – działania niepożądane są rzadkie i zwykle ograniczają się do łagodnych reakcji miejscowych. Przed szczepieniem warto skonsultować się z lekarzem rodzinnym, który oceni ogólny stan zdrowia i pomoże dobrać odpowiedni moment na rozpoczęcie cyklu szczepień.
Szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu jest dostępne w wielu przychodniach, poradniach medycyny rodzinnej oraz punktach szczepień. Nie wymaga skierowania – wystarczy umówić się na wizytę. W niektórych miastach organizowane są sezonowe akcje promujące szczepienia, z możliwością wykonania ich na miejscu.
Koszt jednej dawki pokrywa pacjent, ale w niektórych przypadkach – np. dla osób pracujących w lesie – możliwe jest dofinansowanie. Warto dopytać o szczegóły w najbliższej placówce POZ. Pamiętajmy: inwestycja w szczepienie to inwestycja w zdrowie i niezależność – wartości szczególnie ważne dla osób w wieku senioralnym.