Ochrona przedemerytalna obejmuje pracowników zatrudnionych na umowę o pracę, którzy w ciągu najbliższych czterech lat osiągną wiek emerytalny - 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Oznacza to, że pracodawca nie może wypowiedzieć takiej osobie umowy, chyba że zachodzą szczególne okoliczności, np. likwidacja stanowiska pracy lub winy pracownika.
Celem tej regulacji jest zapewnienie stabilności zawodowej osobom, które mają ograniczoną możliwość znalezienia nowej pracy z uwagi na wiek. W praktyce mechanizm ten ma ogromne znaczenie dla seniorów, którzy zmagają się z poważnymi problemami zdrowotnymi, w tym nowotworami, i chcą utrzymać zatrudnienie do czasu przejścia na świadczenia emerytalne.
Choroba onkologiczna często wiąże się z długotrwałym leczeniem, operacjami, chemioterapią czy radioterapią, co może skutkować wielomiesięcznymi zwolnieniami lekarskimi. Mimo ochrony przedemerytalnej, pracownik, który przebywa na L4 dłużej niż 182 dni, może zostać skierowany na świadczenie rehabilitacyjne lub w skrajnych przypadkach - rozważana jest możliwość rozwiązania umowy po wykorzystaniu całego okresu ochronnego.
Pracodawca nie może jednak zrobić tego samodzielnie, ponieważ wymagane są konkretne podstawy i procedury. W wielu sytuacjach osoby chore onkologicznie decydują się na częściowy powrót do pracy lub korzystają z możliwości pracy zdalnej. O tym, jakie są dostępne rozwiązania, warto porozmawiać ze specjalistą - zarówno z prawnikiem, jak i z lekarzem, który może wystawić odpowiednie zaświadczenie i ocenić możliwości dalszego zatrudnienia pacjenta w kontekście jego stanu zdrowia.
Ochrona przedemerytalna obowiązuje również w trakcie przebywania na zwolnieniu lekarskim. Pracodawca nie ma prawa wypowiedzieć umowy z powodu samego faktu choroby, nawet jeśli nieobecność pracownika znacząco wpływa na funkcjonowanie firmy. Ważne jednak, by pamiętać o ograniczeniach wynikających z przepisów - maksymalny czas pobierania zasiłku chorobowego to 182 dni, a w przypadku ciąży lub gruźlicy - 270 dni.
Po tym okresie możliwe jest uzyskanie świadczenia rehabilitacyjnego, które przedłuża możliwość usprawiedliwionej nieobecności w pracy o kolejne 12 miesięcy. Jeżeli pracownik nadal nie może wrócić do pracy, może zostać skierowany na rentę. Każdy etap choroby warto dokumentować i konsultować z lekarzem prowadzącym, a przy wątpliwościach co do praw pracowniczych - skorzystać z konsultacji prawnej.
W określonych przypadkach pracodawca może wypowiedzieć umowę nawet osobie chronionej m.in.:
Czasami dochodzi także do tzw. porozumienia stron, szczególnie gdy pracownik nie planuje powrotu do pracy z uwagi na postępującą chorobę. Warto wtedy świadomie analizować zapisy dokumentów, ponieważ podpisanie porozumienia może oznaczać rezygnację z dalszej ochrony. W takich sytuacjach pomoc specjalisty zarówno z zakresu prawa pracy, jak i medycyny pracy może zapobiec niekorzystnym decyzjom.